Medytacja sposobem na oczyszczenie umysłu
Jeszcze trzy lata temu nie wyobrażałem sobie, jak można medytować, tkwić w bezruchu i skupić myśli, a nawet w większości je wyłączyć! Z moją energią gdzie praktycznie cały czas musiałem się ruszać, a moją głowę zalewały potoki myśli – abstrakcja! Nastał jednak czas dużych napięć i stresów, czas zamykania nas w domach i absurdów, które otaczały nas każdego dnia, włącznie z zamykaniem lasów 🙂 To był mój punkt zwrotny, w którym powiedziałem sobie stop…zatrzymaj się, spójrz na to z boku i nie pozwól, aby to, co się dzieje dookoła, zapanowało nad Twoimi emocjami. Moim orężem w walce z całym tym szaleństwem, stała się medytacja. Na początku bez ładu i składu, bez przygotowania i wiedzy, ale mimo wszystko dało się poczuć jej moc działania. Od tamtej pory medytacja daje mi spokój, pozwala poukładać myśli, skupić się na tym co ważne, połączyć się z moim wewnętrznym JA i wyciszyć ego. Z perspektywy czasu, mogę śmiało powiedzieć, że gdyby każdy człowiek na Ziemi, medytował 20 – 30 minut dziennie, to świat wyglądałby zupełnie inaczej! Ale jak to zrobić i po co mi to, spytacie. W poniższym wpisie chciałbym zawrzeć najważniejsze zalety medytacji, aby zachęcić tych z was, którzy chcieliby spróbować, ale nie wiedzą jak i czy w ogóle warto.
Medytacyjne mity
Często medytacja jest kojarzona z praktykami religijnymi, buddyzmem czy nawet modlitwą, natomiast nie ma żadnych przeszkód, aby stosować techniki medytacyjne pozbawione elementów religijnych. Owszem, buddyści najlepiej ją poznali i opisali, ale niezależnie od tego w co wierzysz lub nie, medytacja jest przede wszystkim dla Ciebie i poprawy stanu Twojego umysłu.
Jeśli macie wyobrażenie o medytacji z filmów i w Waszej głowie pojawia się obraz mantrującego mnicha, który pozostaje w bezruchu godzinami w jakimś specjalnym miejscu na szczycie góry, to jak najszybciej o tym zapomnijcie! Niejednokrotnie po zaproponowaniu komuś, żeby spróbował medytacji usłyszałem, że “nie, to nie dla mnie, bo ja nie mam czasu”. Medytacja nie wymaga specjalnie dużo czasu. Można zacząć od 5 do 10 minut dziennie. Optymalnie jest medytować przez 20-30 minut dziennie. Myślę, że większość z nas przepala więcej czasu na “głupotki” w internecie, które są niewspółmierne do korzyści, jakie daje nam medytacja. Istnieją też techniki medytacji w ruchu, gdzie możemy połączyć medytację ze zwykłym spacerem lub jogą, a wtedy mamy już 2w1 🙂
Kolejnym mitem o medytacji jest to, że medytując, pozbędziesz się wszystkich myśli. Nie jest to możliwe do uzyskania, ponieważ nie da się uzyskać totalnie pustego umysłu, ale na pewno pozwoli Ci to na nabraniu dystansu do swoich myśli. Dzięki temu uświadamiasz sobie ich subiektywną i często nieuzasadnioną naturę, a także to, że Twoja niewłaściwa interpretacja danego zdarzenia może być bardziej szkodliwa niż samo zdarzenie.
Właściwa technika medytacyjna umożliwia najpierw zauważenie myśli i uczuć bez natychmiastowego oceniania i interpretowania ich znaczenia. Dzięki temu możesz samodzielnie wybrać jak je interpretować. Możesz zdecydować, czy dana myśl jest dla Ciebie korzystna, czy nie, oraz co z nią zrobisz.
Medytacja nie jest także narzędziem do wymazywania emocji czy drogą do wiecznego, nieograniczonego szczęścia. Raz, że nie pozbędziesz się emocji, a wręcz przeciwnie – medytacja pozwoli Ci nawiązać kontakt ze swoimi emocjami i przeżywać je bardziej świadomie i dojrzale, co pozwala na władzę nad tym jak będziesz na nie reagować, zamiast być stroną bierną i ulegać im bezwiednie. Po drugie, medytując nie wyzwolisz się całkowicie z problemów, bólu i cierpienia, ale na pewno pozwoli Ci to odnaleźć wewnętrzny spokój w chaosie rzeczywistości i pomoże zaakceptować to, na co nie masz wpływu a z czym na co dzień próbujesz walczyć.
Zadajesz sobie pytanie – nie pozbędę się problemów, myśli, negatywnych uczuć, to po co mi ta medytacja?
Dlaczego warto medytować
Na to pytanie można odpowiedzieć dwojako – naukowo i z poziomu mentalnego.
Gdybyśmy próbowali ubrać medytację w swego rodzaju definicję, to krótko można powiedzieć, że jest ćwiczeniem umysłu. Reguluje emocje, zmniejsza stres działając na przednią korę obręczy mózgu i sieci czołowo-limbiczne. Pomaga w leczeniu zaburzeń klinicznych i może ułatwić kultywację zdrowego umysłu i poprawę samopoczucia. Jest pomocna w walce z bezsennością, pomaga obniżać ciśnienie krwi i wpływa na funkcjonowanie systemu immunologicznego. Redukuje stres, zwiększa poziom naszej koncentracji, siły woli, samoświadomości jak i samej uważności.
Z perspektywy osoby praktykującej definicja ta bardzo się rozszerza, ponieważ medytacja przynosi znacznie więcej korzyści aniżeli by się wydawało.
Ujarzmienie myśli
Każdego dnia pędzimy przez życie bez uwagi i skupienia. Zwłaszcza w dzisiejszych czasach, gdy jesteśmy wręcz bombardowani tonami informacji z każdej strony. Mamy coraz więcej obowiązków, a stresujące sytuacje i informacje potrafią nas zasypać każdego dnia czy tego chcemy, czy nie. Nasz umysł przez większość czasu generuje myśli związane z naszymi planami, marzeniami, niepokojami i całym tym “co by było gdyby”, a z drugiej strony myślimy o przeszłości, o błędach, lękach, straconych szansach i o tym co mogliśmy zrobić lepiej – dzisiaj, wczoraj i rok temu. Przez te poplątane myśli jesteśmy tylko częściowo świadomi otaczającego nas świata i chwili, która trwa w danym momencie. Myśląc o tym co było i będzie, przegapiamy to co najważniejsze – TU i TERAZ!
Medytacja pozwala nam oswoić i zapanować nad myślami. Na początku panujemy nad TERAZ, głównie podczas medytacji, ale przy jej regularnym praktykowaniu udaje nam się coraz lepiej skupiać uwagę i odczuwać, przeżywać daną chwilę i widzieć to, co ważne. Wyostrzają się wszystkie zmysły a przy skupieniu na chwili obecnej, potrafią nas zachwycić naprawdę proste rzeczy – niebo o poranku, krople rosy na trawie czy śpiew ptaków.
Każdego dnia budzimy się w innym nastroju. Możemy być szczęśliwi, kochający, spokojni, ale też wkurzeni, zirytowani, niespokojni. Standardowo, w przypadku kiedy nie trenujemy swojego umysłu, nie mamy nad tym kontroli, a te emocje przejmują nad nami władzę danego dnia. Medytacja pozwala nabrać dystansu do tego co dzieje się w naszych głowach i uświadomić sobie, że są to zwykłe myśli, które przychodzą i odchodzą każdego dnia i nie musimy im się poddawać.
Mówiąc o medytacji, nie można także zapominać o tym, że wraz z wyrobionym nawykiem tej praktyki następuje taki moment zwrotny, w którym będąc bardziej świadomym swoich myśli oraz emocji zauważamy momenty, w których w naszym zachowaniu pojawia się jakiś fałsz, niespójność. Robimy coś wbrew sobie, swoim wartościom, tylko po to, żeby pasować do “tłumu”, znajomych, rodziny. Początkowo nas to uwiera i czujemy się z tym niekomfortowo, bo przecież tak zawsze robiliśmy, ale z czasem przychodzi moment, kiedy odrzucamy to co do nas nie pasuje i kłóci się z naszymi wewnętrznymi wartościami. Synchronizujemy nasze ciało, umysł, wartości, ufając sobie, intuicji i zmieniamy się w lepszą wersję siebie. Naprawdę jest to oczyszczające uczucie, pozwalające na uwolnienie się od jakiejkolwiek obłudy i robienia czegokolwiek wbrew sobie, ku uciesze innych.
Spokój ducha
Medytacja pozwala nam osiągnąć wewnętrzny spokój, co jest niezwykle istotne w dzisiejszym, pełnym stresu, świecie. Gdy jesteśmy zestresowani, nasz układ współczulny mobilizuje organizm do działania, co na krótką metę jest pomocne, ale długotrwały stres prowadzi do niekorzystnych skutków zdrowotnych. Medytacja pomaga w aktywacji układu przywspółczulnego, który odpowiada za odpoczynek i wyciszenie organizmu. Naukowcy zauważyli, że różne formy medytacji oprócz obniżania ciśnienia krwi regulują tętno oraz poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu. Regularne medytowanie może odwrócić negatywne skutki długotrwałego stresu, redukując napięcia i przywracając równowagę w organizmie. Badania wykazują, że wzrost uważności i umiejętności medytacyjnych prowadzi do znacznego spadku poziomu naszego stresu. Ponadto medytacja pomaga lepiej kontrolować emocje umożliwiając spokojniejsze reakcje na codzienne wydarzenia. Czasami nawet nie zdajemy sobie sprawy, jak bardzo emocje kierują naszym życiem. Złość, zazdrość, irytacja, strach, smutek, bardzo łatwo przejmują nad nami kontrolę i władają nad naszym samopoczuciem, nawet jeśli je dusimy w sobie i udajemy, że ich nie ma. Gdy nasz umysł jest opanowany, możemy te emocje zauważyć i ograniczyć ich wpływ na nas samych.
Poza tym stres, który nas otacza, bardzo często wynika z faktu, że na siłę próbujemy walczyć z rzeczywistością, której nie zmienimy i dlatego należy się z nią “zaprzyjaźnić”. Często wydaje nam się, że nowy smartfon, samochód, wakacje, praca, pieniądze, przyniosą nam szczęście i w końcu zmartwienia znikną – niestety tak to nie działa. Nigdy nie jest tak, że wszystko będzie się układało po naszej myśli i zawsze znajdziemy sobie powód do jakichś zmartwień. Największe cierpienie powoduje nasz opór wobec tego na co nie mamy wpływu, a medytacja pozwala spojrzeć na sytuację z innej strony i uczy przyjmować rzeczywistość taką, jaka jest.
Harmonia i koncentracja
Medytacja jest też praktyką uważnego obserwowania rzeczywistości, przeżywania chwili obecnej i akceptowania zdarzeń oraz rzeczy takimi, jakie są, bez osądzania. Taki nieoceniający sposób patrzenia pozwala na rozpoznawanie i akceptowanie własnych emocji, myśli oraz odczuć. Pozwala nam to na stanie się bardziej świadomymi tego, co się w nas dzieje, naszych reakcji i potrzeb. Nie identyfikujemy się z tymi uczuciami, nie próbujemy ich zmieniać, lecz po prostu dostrzegamy je i akceptujemy. Praktyka medytacji umożliwia spojrzenie na aktualne sytuacje z innej, mniej emocjonalnej perspektywy, co prowadzi do większej samoakceptacji i lepszego samopoczucia. Dzięki lepszej kontroli emocji odzyskujemy wewnętrzny spokój i równowagę, co pozwala na zmianę perspektywy postrzegania otaczającego nas świata i prowadzi do większej samoakceptacji i wiary we własne możliwości. Świadomość wynikająca z medytacji pozwala nam wyłączyć wewnętrznego autopilota, co sprawia, że nasze decyzje są mniej chaotyczne, bardziej celowe, nadając sens naszemu życiu i wszystkiemu, co robimy.
Ponadto przestajemy się zamartwiać na zapas i przestajemy koncentrować się na negatywnych myślach. Każdego dnia tracimy mnóstwo czasu i energii na skupianiu się na naszych lękach i obawach, wymyślając różne dziwne, negatywne wersje naszej rzeczywistości, które bardzo często nie mają żadnego pokrycia w realnych wydarzeniach. Po prostu tak już mamy, że lubimy się umartwiać i wyobrażać czarne scenariusze, na szczęście medytacja jest doskonałym “lekiem” na tą przypadłość.
Medytacja znacząco poprawia naszą koncentrację. Skupiając się na oddechu lub wybranym obiekcie trenujemy uważność, co przekłada się na lepszą koncentrację w codziennym życiu. Dzięki temu trudniej nas rozproszyć i odciągnąć uwagę od wykonywanego zadania. Wyciszony, spokojny umysł pracuje efektywniej a myśli stają się jasne i klarowne, co ułatwia podejmowanie właściwych decyzji. Dodatkowo, lepiej układamy priorytety w natłoku codziennych obowiązków, co zwiększa naszą produktywność w pracy. Osoby medytujące od wielu lat rzadziej doświadczają zjawiska błądzenia myśli. Badania wykazują, że regularna praktyka medytacji zmienia strukturę mózgu, powodując rozrost obszarów kory mózgowej odpowiedzialnych za utrzymanie uwagi, skupienia i koncentracji. Wpływa również na zmniejszenie aktywności części mózgu, która uruchamia się podczas dekoncentracji i „odpływania” myślami. Zjawisko wędrowania myśli jest ściśle związane z niższym poziomem odczuwania szczęścia, co podkreśla korzyści płynące z medytacji.
Regeneracja i zdrowie
Medytacja jest niezwykle skuteczną praktyką nie tylko dla umysłu, ale również dla ciała. Regularne medytowanie wpływa odprężająco na organizm, dając mu szansę na regenerację poprzez stymulację układu przywspółczulnego. Techniki medytacyjne takie jak uważność, koncentracja na oddechu czy skanowanie ciała, pomagają osiągnąć odpowiedź relaksacyjną i znacząco redukują poziom stresu.
Jeśli borykasz się z problemami ze snem, medytacja może być kluczem do poprawy jakości snu. Badania potwierdzają, że medytacja przed snem nie tylko wycisza umysł, ale także koi nerwy, co skutkuje lepszym snem. Praktyka medytacyjna jest uznana za skuteczną metodę w walce z bezsennością poprzez poprawę całkowitego czasu i wydajności snu oraz skrócenie czasu potrzebnego do zaśnięcia.
Nie tylko zdrowie psychiczne korzysta na medytacji. Przeprowadzone analizy wykazują, że medytacja ma pozytywny wpływ na wiele schorzeń fizycznych. Redukuje chroniczny ból u osób cierpiących na migreny, bóle pleców czy problemy ze stawami. Poprzez redukcję stresu medytacja wpływa bezpośrednio na zmniejszenie ryzyka wielu chorób autoimmunologicznych. Dodatkowo, praktyka medytacyjna obniża ciśnienie krwi, spowalnia rytm serca oraz zmniejsza poziom trójglicerydów we krwi, co ma działanie kardio protekcyjne.
Kobiety mogą również znaleźć w medytacji wsparcie w łagodzeniu dolegliwości menopauzy oraz zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Medytacja wspomaga także leczenie zaburzeń odżywiania i otyłości oraz łagodzi stany zapalne organizmu, co potwierdza się poprzez zmniejszenie stężenia CRP. Ponadto medytacja odgrywa istotną rolę w terapii depresji i stanów lękowych, zapobiegając ich nawrotom.
W długoterminowej perspektywie medytacja wpływa pozytywnie na zdrowie mózgu opóźniając proces starzenia się. Osoby praktykujące medytację przez wiele lat wykazują mniejszą utratę substancji szarej mózgu, która niestety postępuje wraz z wiekiem.
Wnioski z badań są jednoznaczne – medytacja to nie tylko praktyka duchowa, ale również skuteczna terapia wspomagająca zdrowie fizyczne i psychiczne. Jeśli szukasz sposobu na redukcję stresu, poprawę snu oraz ogólną poprawę zdrowia, medytacja może być odpowiedzią na Twoje potrzeby.
Kreatywność i fale alfa
Zwiększona kreatywność to jedna z wielu korzyści płynących z regularnej medytacji. Osoby praktykujące medytację często doświadczają wzmożonej pomysłowości, jasności myślenia oraz otwartości na eksperymenty i nowe rozwiązania. Gdy umysł się wycisza, tworzy się przestrzeń na rozwój kreatywnych impulsów.
Medytacja sprzyja również intuicji, która zazwyczaj jest tłumiona w codziennym zgiełku. Badania już od lat 60. dowodzą, że medytacja ma pozytywny wpływ na procesy myślowe i stymuluje powstawanie nowych pomysłów. Analizy wykazują, że u osób praktykujących medytację zauważalny jest wzrost aktywności fal alfa w mózgu. Te fale nie tylko wspierają skupienie i przyswajanie wiedzy, ale także przynoszą uczucie relaksu i zwiększonego szczęścia.
Stan przebywania pomiędzy głębokim relaksem a wysoką koncentracją, charakteryzowany przez aktywność fal alfa, jest momentem największej kreatywności i produktywności. W tym stanie umysł odrzuca utarte schematy myślowe na rzecz nietypowych i oryginalnych pomysłów.
Medytacja oferuje wiele korzyści, w tym poprawę zdrowia psychicznego i fizycznego oraz zwiększenie kreatywności. Jeśli szukasz sposobu na rozwój swojej pomysłowości i umiejętności rozwiązywania problemów, medytacja może być skuteczną drogą do osiągnięcia tych celów.
Walka z nałogami
Medytacja jest także skutecznym narzędziem w walce z nałogami. Liczne badania potwierdzają, że techniki medytacyjne mogą być pomocne w terapii uzależnień od substancji takich jak papierosy, alkohol czy narkotyki. Działa terapeutycznie poprzez zwiększenie samoświadomości i lepszą kontrolę nad emocjami. Pozwala na obserwację własnych reakcji i myśli z dystansu, co umożliwia bardziej świadome podejmowanie decyzji oraz zmniejsza skłonność do impulsywnych i szkodliwych nawyków. Dzięki tej praktyce łatwiej jest podejmować przemyślane i korzystne dla zdrowia wybory życiowe. Praktyka medytacyjna jest porównywalnie skuteczna z innymi metodami terapeutycznymi jak grupy wsparcia czy terapia poznawczo-behawioralna, przy czym wiąże się z mniejszym ryzykiem wystąpienia stresu i zaburzeń psychicznych podczas odstawienia używek.
Pozwala na obserwację własnych reakcji i myśli z dystansu, co umożliwia bardziej świadome podejmowanie decyzji oraz zmniejsza skłonność do impulsywnych i szkodliwych nawyków. Dzięki tej praktyce łatwiej jest podejmować przemyślane i korzystne dla zdrowia wybory życiowe.
Głębsze relacje
Oprócz tego, że zaczynamy lepiej rozumieć siebie i nasze emocje, zaczynamy inaczej patrzeć na innych ludzi. Zdecydowanie zwiększa się empatia i zrozumienie dla innych osób. Zanika w nas chęć do obwiniania i oceniania innych, mamy w sobie więcej współczucia i akceptacji. Nie boimy się pokazać swojej wrażliwości, wchodząc przy tym w bardziej szczere i głębokie relacje. Umiemy słuchać z uwagą, zamiast wymagać od wszystkich, żeby nas słuchali. Uwaga – może się zdarzyć, że po “naprawieniu” swojego umysłu i emocji, znajdą się osoby z waszego otoczenia, które nie będą Wam już pasowały i w naturalny sposób ograniczycie z nimi kontakt.
Pojawią się za to w waszym życiu inni, przychylni Wam ludzie, u których wyczujecie szczere intencje. Często w naszym środowisku wśród masy znajomych mamy toksycznych ludzi, których intencje są obnażane w miarę wzrostu Waszego postrzegania tu i teraz i zwiększonej świadomości.
Podsumowując, medytacja pozwala na:
- zmniejszenie stresu
- zwiększenie uważności
- zwiększenie kreatywności
- zmniejszenie drażliwości
- poprawę pamięci
- lepszą stabilność emocjonalną
- szybsze rozwiązywanie problemów
- zwiększenie produktywności
- poprawę samooceny
- samoakceptację
- regulację wahań nastroju
- poprawę jakości snu
- lepsze relacje
- zwiększoną empatię i wdzięczność
Jeśli choć trochę udało mi się Was zainteresować medytacją i chcielibyście jej spróbować, zapraszam do przeczytania poradnika o tym jak zacząć i wdrożyć medytację do swojej codziennej rutyny. Zachęcam was także do podzielenia się swoimi doświadczeniami z medytacją. Jeśli praktykujecie, jak wpłyneła ona na wasze życie?
